เทศกาลกินเจและนวราตรี แฝดคนละศาสนา

ตามที่แอดได้แชร์ถึงธรรมเนียมประเพณี หรือพิธีการต่างๆ ของนวราตรีแล้ว เราจะเห็นได้ว่ามีธรรมเนียมปฏิบัติหนึ่งที่ เหมือนกับเทศกาลจีนในบ้านเราอย่างไม่น่าเชื่อ นั่นก็คือ เทศกาลกินเจ

ต้นทางของการถือพรตกินเจในฮินดูนั้น เริ่มทำมาจากผู้นับถือฮินดูลัทธิศากติในช่วงนวราตรีเพื่อเป็นการบูชาพระแม่ทุรคา และปางอื่นๆรวมทั้งหมด 9 ปาง โดยการถือพรตกินเจดังกล่าวจะเริ่มในช่วง ตั้งแต่ขึ้น 1 ค่ำ ถึง ขึ้น 9 ค่ำเดือน 9 ของเดือน อัศวิน ตามปฎิทินฮินดู (ซึ่งตรงกับช่วงเทศกาลกินเจของจีนเช่นเดียวกัน)

นอกเหนือจากการกินเจแล้วนั้น ยังมีการประทับทรงใน เทศกาลนวราตรี ซึ่งผู้รับทรง ก็จะแสดงอิทธิฤทธิ์ปฎิหารย์ เสมือนกับ พระแม่ทุรคา ในตอนที่ลงมาปราบอสูรควาย ด้วยการทิ่มแทงของแหลมคม อาวุธมากมาย ไปยังร่างกาย

ส่วนการถือศีลกินเจของจีนนั้น จากการวิเคราะห์ของ นักมนุษวิทยา เคยระบุไว้ว่า พิธีกินเจ น่าจะเริ่มมาจากกลุ่มจีนโพ้นทะเลที่มาอยู่ในแถบช่องแคบมะละกา ไทยภาคใต้ มาเลซีย ซึ่ง อาณานิคมเหล่านั้น มีการอยู่ร่วมกันระหว่างชาวอินเดียและชาวจีนโพ้นทะเล อยู่ร่วมกันอยู่ บ้างก็ว่าเกิดจากกลุ่มชาติพันธุ์จีนเล็กๆในบกวางตุ้งและฮกเกี้ยน โดยประกอบพิธีขึ้นเพื่อเป็นการบูชา “เทพเจ้า 9 จักพรรดิ” ผู้ที่เป็นตัวแทนดาวต่างๆ บ้างก็ว่าเป็นการบูชา พระพุทธเจ้า 7 พระองค์ในมหายานาและพระโพธิสัตว์ 2 พระองค์

มีตำนานเล่าขานกันมาว่า เคยมีคณะงิ้วจากจีน มาเปิดการแสดงที่ภูเก็ต แล้วเกิดเจ็บป่วย จึงได้ประกอบพิธี เจี๊ยะฉ่าย (กินผัก) เพื่อเป็นการกราบไหว้ขอขมา และระลึกถึง “กิ้วอ๋องต่ายเต” หรือพระราชาธิราชทั้ง 9 พระองค์ จึงทำให้การถือศีลกินเจเป็นที่นิยมต่อมา

หากเราดูที่มาของทั้ง 2 เทศกาล จีนและฮินดูนั้น จะเห็นได้ว่าความเชื่อของการถือศีลกินเจ และการเข้าทรง ของฮินดูโพ้นทะเล มีการผสมผสานกันอย่างชัดเจน จึงทำให้เทศกาลกินเจ แบบที่เราเห็นปัจจุบัน และการเข้าทรงในระหว่างพิธี จึงมีความคล้ายคลึงกันอย่างใกล้ชิด ที่สุดแล้ว ต้นทางของการกินเจจะมี ต้นทางเดียวกันหรือไม่ ความเชื่อต่างๆล้วนแล้วแต่สร้างมาเพื่อให้ผู้เคารพศรัทธา มีโอกาสได้ทำความดี พัฒนาจิตใจด้วยกันทั้งสิ้น

โอม ศานติ ศานติ ศานติ

ข้อมูลอ้างอิง นารายณ์อวตาร ตอนที่ 3 ประเพณีกินเจมาจากอินเดีย? https://www.thaipbspodcast.com/.../globalstory/global200965 “กินเจ-นวราตรี” ต่างที่มา บนแก่นความเชื่อ เดียวกัน https://kinyupen.co/.../%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0.../

https://www.facebook.com/Mutopia9/photos/a.104036035807417/108010112076676/